بررسی پراکنش بیماری سوختگی درختان شمشاد و ارتباط آن با برخی عوامل محیطی (مطالعه موردی: ذخیرگاه جنگلی شمشاد خیبوس و انجیل سی)

نویسندگان

روح اله اسماعیلی

دانشجوی دکترا جواد سوسنی

استاد راهنما دانشگاه لرستان شعبان شتایی

استاد راهنما دانشگاه گرگان حامد نقوی

استاد مشاور فرخ پورشکوری

چکیده

چکیده:سابقه و هدف: در سال های اخیر با پیشرفت علوم طبیعی، اهمیت تنوع زیستی در زمینه های مختلف آشکار شده و اهداف مدیریت جنگل ها به سمت افزایش تنوع زیستی متمرکز شده است؛ طوری که امروزه حفظ تنوع زیستی یکی از مهم ترین مسائل در مدیریت پایدار جنگل ها قلمداد می گردد. اهمیت جنگل های شمال از نظر حفظ ذخائر ژنتیکی و وجود برخی از گونه های گیاهی که منحصر به این منطقه می باشند بر کسی پوشیده نبوده و نقش حیاتی آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، تعادل محیط-زیست، حفاظت و تثبیت اکوسیستم ها، توجه مدیران را در سطح منطقه ای و ملی به خود جلب کرده است. یکی از مسایل مهم و حاد آن جنگل ها تخریب ناشی از عوامل انسانی و طبیعی می باشد که در دهه اخیر، جنگل های شمال را با وضعیت بحرانی مواجه ساخته است. اخیراً بیماری سوختگی شمشاد مسأله مهمی در جنگل های شمال ایران محسوب می شود. با توجه به اهمیت شمشاد خزری و ارزش بالای آن از نظر تنوع زیستی، مدیران جنگل در صدد شناسایی عوامل موثر بر این بیماری و نحوه پراکنش مکانی آن می باشند. هدف از این پژوهش بررسی پراکنش مکانی بیماری سوختگی شمشاد و ارتباط آن با صفات اولیه و ثانویه توپوگرافی و برخی عوامل محیطی با استفاده از آنالیز زمین و سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) است. مواد و روش ها: به منظور انجام این پژوهش150 قطعه نمونه 10 آری با استفاده از یک شبکه آماربرداری به ابعاد 200*500 متر در ذخیره گاه جنگلی شمشاد خیبوس و انجیل سی پیاده شد. مختصات جغرافیایی درختان بیمار با یک دستگاه سیستم موقعیت یاب جهانی تفاضلی (dgps) ثبت و وارد محیط gis گردید. عوامل اولیه و ثانویه توپوگرافی با استفاده مدل رقومی ارتفاعی منطقه با دقت ده متر تهیه و نقشه جاده ها و آبراهه ها از داده های رقومی موجود تهیه و نقشه فواصل در محیط gis در طبقات 50 متری ایجاد شد. به منظور بررسی ارتباط بین پراکنش سوختگی شمشاد با عوامل موردنظر، از دو روش اثر نسبی و آنالیز مؤلفه-های اصلی استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که جهت شمال و شمال شرقی، شیب 30-50 درصد، ارتفاع 400-500 متر، فاصله از جاده 300-400 متر، فاصله از رودخانه 0-50 متر، سایه ناشی از پستی و بلندی 9/0-1، میزات نمناکی 5/17- 20 و میزان تابش 0-250 بیشترین رابطه را با وقوع بیماری سوختگی شمشاد داشته است. همچنین نتایج آنالیز مولفه های اصلی نشان داد که سه متغیر جهت، میزان نمناکی و سایه ناشی از پستی و بلندی با داشتن 72 درصد واریانس، بیشترین سهم را در پراکنش بیماری سوختگی شمشاد دارند. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان بیان نمود که میزان خسارت ناشی از بیماری سوختگی شمشاد به شدت تحت تاثیر برخی از عوامل محیطی نظیر نور و رطوبت می باشد و عوامل شکل زمین نیز به جهت دریافت میزان متفاوتی از نور و رطوبت در شدت آن بیماری نقش دارند. واژه های کلیدی: سوختگی شمشاد، پراکنش مکانی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، عوامل اولیه و ثانویه توپوگرافی، آنالیز زمین، خیبوس و انجیل سی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی امکان تهیه نقشه پراکنش توده‌های زیرآشکوب شمشاد خزری (Buxus hyrcana) با تصاویر طیفی فصل خزان ماهواره آیکونوس (مطالعه موردی: ذخیره گاه شمشاد خیبوس– انجیل سی، مازندران)

با توجه به اهمیت شمشاد خزری (Buxus hyrcana ) به‌عنوان گونه همیشه‌سبز و زیراشکوب جنگل‌های هیرکانی و ضرورت شناخت سطح پراکنش آن، در پژوهش پیش‌­رو قابلیت تصویر فصل خزان چندطیفی ماهواره آیکونوس در تهیه نقشه پراکنش شمشاد در بخشی از منطقه حفاظت‌شده جنگلی خیبوس- انجیل­‌سی مازندران بررسی شد. تطابق هندسی تصاویر آیکونوس با استفاده از تصویر پانکروماتیک ماهواره Pleiades از همین منطقه که پیشتر با استفاده از ...

متن کامل

بیماری سوختگی شمشاد خزری

سماوات س. 1396. بیماری سوختگی شمشاد خزری. دانش بیماری­شناسی گیاهی 6(2): 96-89. شمشاد خزری، یکی از درختچه­های همیشه سبز بومی جنگل‌های شمال ایران است. سوختگی ناشی از قارچ Calonectria pseudonaviculata یکی از بیماری­های‌ هوازاد مهم این گیاه است که منجر به ریزش شدید برگ‌ها و زوال در شمشادهای حساس می‌شود. این بیماری از جنگل‌های استان‌های گیلان و مازندران  گزارش شده است. تاریخچه و اهمیت بیماری، پراک...

متن کامل

اثر عوامل ادافیک در پراکنش گروه‌های بوم‌شناختی گیاهی (مطالعه موردی: ذخیره‌گاه جنگلی شمشاد سی‌سنگان)

هدف از این تحقیق، طبقه‌بندی گروه‌های بوم‌شناختی و تحلیل گرادیان آنها بر اساس ویژگی‌های فیزیکی- شیمیایی خاک در ذخیره‌گاه جنگلی شمشاد سی‌سنگان است. برای این منظور، 46 قطعه نمونه به صورت سیستماتیک- انتخابی با ابعاد شبکه 200 متری به مساحت 400 متر مربع، در سطح منطقه پیاده شد. در هر قطعه نمونه، ابتدا مقادیر درصد تاج پوشش گونه‌ها بر اساس ضرایب فراوانی- غلبه براون- بلانکه ثبت و سپس نمونه‌برداری خاک در ...

متن کامل

اثر عوامل ادافیک در پراکنش گروه های بوم شناختی گیاهی (مطالعه موردی: ذخیره گاه جنگلی شمشاد سی سنگان)

هدف از این تحقیق، طبقه بندی گروه های بوم شناختی و تحلیل گرادیان آنها بر اساس ویژگی های فیزیکی- شیمیایی خاک در ذخیره گاه جنگلی شمشاد سی سنگان است. برای این منظور، 46 قطعه نمونه به صورت سیستماتیک- انتخابی با ابعاد شبکه 200 متری به مساحت 400 متر مربع، در سطح منطقه پیاده شد. در هر قطعه نمونه، ابتدا مقادیر درصد تاج پوشش گونه ها بر اساس ضرایب فراوانی- غلبه براون- بلانکه ثبت و سپس نمونه برداری خاک در ...

متن کامل

بررسی پراکنش سرخشکیدگی درختان جنگلی و ارتباط آن با برخی عوامل محیطی و جاده‌ها (مطالعه موردی: سری یک طرح جنگلداری دکتر بهرام‌نیا)

اخیراً پدیده سرخشکیدگی به‌عنوان یک مسأله مهم در جنگل‌های شمال ایران مطرح شده است. مدیران جنگل درصدد شناسایی عوامل سرخشکیدگی تاج پوشش و تعیین پراکنش مکانی آن می‌باشند. هدف از این پژوهش بررسی پراکنش مکانی سرخشکیدگی تاج پوشش درختان و ارتباط آن‌ها با صفات اولیه و ثانویه توپوگرافی و نیز فاصله از رودخانه‌ها و جاده‌ها با استفاده از آنالیز زمین و GIS است. در این پژوهش شبکه قطعات نمونه 10 آری با استفاده ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل

جلد ۲۳، شماره ویژهنامه (۲)، صفحات ۱۴۶-۱۶۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023